Steun aan landbouwbedrijven met blauwtong

De heer Sintobin heeft het woord.

Minister, afgelopen zomer werden heel wat rundvee en schapen besmet met het blauwtongvirus en bleven de getroffen landbouwers achter met een financiële kater. Die financiële kater zal nog wel even aanhouden omdat er ook nog gevolgen zijn op lange termijn. Ik denk daarbij aan de vruchtbaarheid en de melkproductie.

Boven op die financiële kater zullen er natuurlijk de kosten komen van het vaccin dat in 2025 verplicht wordt gemaakt. Federaal minister Clarinval heeft aan de ontslagnemende regering gevraagd om een tussenkomst te geven, maar ik vrees dat in de huidige omstandigheden, en zeker bij een ontslagnemende regering, er geen tussenkomst zal zijn.

Ik heb u al verschillende keren ondervraagd in de commissie en ook in de plenaire vergadering, en u vond dat u niet moest bijdragen vanuit de Vlaamse overheid. U zei dat u op tafel ging kloppen bij het Europees crisisfonds. Maar wat kregen we als antwoord, zoals steeds bij het Europees crisisfonds? Een njet. Nochtans is blauwtong een Europees probleem, en heel wat andere landen hebben reeds aanspraak kunnen maken op gelden uit het crisisfonds. Ik denk onder andere aan Oost-Europese landen waar de graanmarkt werd verstoord. Ik denk aan landen waar de wijnvoorraden werden verstoord. Ik denk onder andere aan Italië, dat ongeveer 45 miljoen euro kreeg naar aanleiding van de vogelgriep. In een interview van het Vlaams Infocentrum Land- en Tuinbouw (VILT) liet u verstaan: “We geven niet op en zullen de druk blijven opvoeren.”

Minister, wat zult u doen? Welke initiatieven zult u nemen?

Minister Brouns heeft het woord.

Dank u wel, collega Sintobin. We hebben hier enkele weken geleden inderdaad ook al naast elkaar gestaan met dezelfde zorgen rond de blauwtong in Vlaanderen. In de rest van Europa zien we dat fenomeen helaas ook. En er is een serieuze impact: de oversterfte met 35 procent bij runderen en 191 procent bij schapen spreekt voor zich.

Ik denk dat we elk binnen onze bevoegdheid moeten doen wat kan. De Europese Commissie (EC) heeft een crisisreserve van 450 miljoen euro. Het is nogal logisch dat we die vanuit Vlaanderen, samen met de collega’s in Wallonië, samen met de federale collega’s, willen aanspreken. Ook andere Europese lidstaten willen dat.

We hebben die vraag gesteld. We hebben daar voorlopig van de ontslagnemende Eurocommissaris voor Landbouw nul op het rekest gekregen. Het sprak dan ook voor zich dat we afgelopen maandag op de Landbouwraad opnieuw dat dossier op tafel hebben gelegd. Ik heb het geluk en het voorrecht gehad om ook de nieuwe Eurocommissaris voor Landbouw, de heer Hansen, daarop aan te spreken, met de duidelijke vraag om dat te heroverwegen, omdat ook Frankrijk, Portugal en Nederland allemaal vragende partij zijn om daarvoor vanuit Europa de steun te bieden die nodig is.

Wat de vaccinatie betreft, is het zo dat dat een federale bevoegdheid is. Die vaccinatie is intussen verplicht. Dat vind ik goed. Ik vind het ook goed dat we de mogelijkheid bieden aan de landbouwer om zelf die vaccinatie te kunnen toedienen. Dan is die kost al bespaard. Vanuit Vlaanderen hebben we ervoor gezorgd dat we de contracten die heel wat professionele schapenhouders hebben met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) in het kader van begrazingsprojecten, gestand kunnen doen. De financiële overeenkomst blijft intact. Het kan niet zijn dat je, als je schapensterfte hebt, minder inkomsten hebt door minder begrazing.

Er is een enorme kost bij Rendac voor onze landbouwers. Die gaan we ook maximaal proberen te temperen, want ze kan natuurlijk toenemen door die grote sterfte.

Tot slot zijn er ook binnen het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) heel wat steunmaatregelen waar veehouders van kunnen gebruikmaken. Wij zijn daar in Europa bij de beste leerlingen. Wij betalen die zo snel als mogelijk uit, om ervoor te zorgen dat er geen liquiditeitsproblemen zouden ontstaan in hoofde van die getroffen landbouwers.

De heer Sintobin heeft het woord.

Dank u wel, minister. Ik vind het best oké dat u de vraag hebt gesteld aan het Europees crisisfonds, maar u weet dat een gesprek niet genoeg is. We weten allemaal hoe dergelijke dossiers op de lange baan worden geschoven. Er is absoluut geen zekerheid dat er ook zal worden ingegrepen vanuit dat crisisfonds.

Ik wil er toch even op wijzen dat beleidsniveaus altijd wijzen naar andere niveaus: het Vlaams naar het federaal, het federaal naar het Vlaams, het Vlaams naar het Europees niveau. En eigenlijk blijven de boeren altijd met lege handen achter. Niet dat ik daar de grootste voorstander van ben, maar u weet dat in Wallonië 17 miljoen euro wordt vrijgemaakt om die schade te vergoeden. Het vaccin zal er gratis zijn. En u weet ook dat men in Wallonië de kosten voor Rendac niet hoeft te betalen.

U hebt de volle bevoegdheid, u hebt Omgeving in uw portefeuille, u hebt Landbouw en u kunt perfect … U zegt dat u daaraan wilt tegemoetkomen, aan de kosten van Rendac. Mijn vraag is natuurlijk: wat is dat? Wij pleiten voor het terugbetalen van de kosten van Rendac voor het jaar 2025. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Vaneeckhout heeft het woord.

Minister, ik heb aandachtig uw antwoord beluisterd. Het is inderdaad een thematiek waarover in de commissie en in de plenaire al verschillende keren is gesproken. U verwijst naar een recent gesprek van u op de Europese Landbouwraad met de vermoedelijk toekomstige Eurocommissaris voor Landbouw – laat ons daar dan misschien van uitgaan, ik ga mij niet in het debat storten over de Europese Commissie en de samenstelling ervan. Maar minister, u zegt dat u de kwestie hebt kunnen aankaarten. Heeft de heer Hansen ook antwoord gegeven op het aanraken van die kwestie? En in welke richting ging dat? (Applaus bij Groen)

De heer Coel heeft het woord.

Minister, ik ga een beetje in dezelfde richting. Het is goed dat u het dossier op het bord van de toekomstige commissaris hebt gelegd en dat in de Landbouwraad hebt aangekaart. Ik denk dat het belangrijk is dat die steun er komt. Het is ook logisch dat we daar een beroep op doen. Kunt u dus misschien een indicatie geven van zijn antwoord?

Ten tweede misschien, en nog belangrijker: zo’n procedure duurt een tijd. Het is ondertussen misschien ook nuttig om de schade al in kaart te brengen. Ik had dat vorige week ook in de commissie gevraagd: zijn er eigenlijk al initiatieven om die schade te berekenen, zodat we weten over welk bedrag we spreken?

De heer Dochy heeft het woord.

Minister, collega’s, het is inderdaad belangrijk om te blijven slaan op de nagel wat betreft de Europese tussenkomst. We weten hoe complex het is. Ik neem aan dat u ook coalities zoekt met andere lidstaten. Maar het is natuurlijk nog interessanter en belangrijker om te zeggen wat we zelf kunnen doen. Ik sluit me dan ook aan bij uw gedachte want we hadden het er vorige week reeds over en het wordt hier ook geïnsinueerd door collega Sintobin, om binnen uw bevoegdheid, binnen de bevoegdheid van de Vlaamse overheid in de brede zin toch een tussenkomst te voorzien in de abonnementen, de facturen van Rendac in hoofde van de landbouwers die in dezen getroffen zijn en bij uitbreiding voor de schapen- en rundveesector die daarvoor in aanmerking moeten komen. (Applaus bij cd&v)

Minister Brouns heeft het woord.

Wat de professionele schapenhouders betreft: op hun contracten wordt niet ingeteerd. Er zijn er vandaag die een heel aantal engagementen niet kunnen nakomen door een grote schapensterfte. Maar ze zullen dus de vergoeding die contractueel voorzien is aan 100 procent uitbetaald krijgen. Dat is op zich de facto al een serieuze tussenkomst.

Wat Wallonië betreft: als men daar tussenkomt in de vaccinatie … Ik wil me niet wegsteken, ik wil hier geen paraplu opentrekken, maar de federale overheid is bevoegd voor dierenziektes, bevoegd voor vaccinaties. Zij moeten die dus betalen, nu of in de toekomst. Het is hun verantwoordelijkheid.

Wat betreft Rendac: we komen daar vandaag in tussen. We weten dat die factuur gaat stijgen. Ik wil me engageren om die stijging niet door te rekenen aan de landbouwer, maar om die voor onze rekening te nemen.

De heer Hansen wordt op 1 december aangesteld. Hij heeft vanuit onder andere Vlaanderen, Portugal, Frankrijk en Nederland de vraag gekregen op een gelegenheid waar ik aanwezig was. Hij zal dat in heroverweging nemen. Meer heeft hij niet gezegd. De eerlijkheid gebiedt om dat te zeggen.

Tot slot, de vraag over schade is een vraag die inderdaad al gesteld is. Die ligt nu ook bij de administratie. Men was er al mee bezig. Ik heb nog geen eindcijfer, maar dat wordt berekend. Gezien de oversterfte zal dat cijfer aanzienlijk zijn.

De heer Sintobin heeft het woord.

Dank u wel, minister. Ik ben blij dat er bij sommige leden en bij u, minister, wat betreft de factuur van Rendac sprake is van voortschrijdend inzicht. Toen ik dit veertien dagen geleden voorstelde, was niemand daarvoor te vinden. We hebben deze morgen in de commissie de beleidsnota besproken. Iedereen, van oppositie tot meerderheid, was het erover eens dat landbouw een belangrijke economisch strategische sector was.

Minister, u hebt bij de verkiezingen in juni zwaar ingezet om het vertrouwen van de landbouwers terug te winnen. Het wordt dringend tijd om uw beloftes en woorden in daden om te zetten. Vlaanderen heeft nood aan een pro-landbouwbeleid. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De actuele vraag is afgehandeld.