Helaas is het in onze ogen bij wat kleine aanpassingen gebleven. In gebiedstype 2 en 3 worden de bemestingsnormen verder aangescherpt, hiervan kan de helft terug gewonnen worden door maatregelen waarvan we er nu slechts twee kennen: het inzaaien van een vanggewas voor 15 september of voor 15 oktober. Landbouwers die het goed doen kunnen echter beter een vrijstelling aanvragen, MAAR in de loop van het jaar kan die vrijstelling wel ingetrokken worden. Welke rechtszekerheid wordt hier aan de landbouwers gegeven???
Zal een tijdig ingezaaid graangewas tellen als vanggewas? De equivalente maatregel is immers geschrapt. Boeren met granen in hun teeltplan – die zo voldoen aan de Europese regels van teeltrotatie - zullen hier mogelijks nog meer gestraft worden dan bij MAP6 al het geval was omdat de equivalente maatregel niet voor 100% mee telde. Ook een soepelere kunstmestregistratie zou aan de vrijstelling gekoppeld worden, maar hoe ga je als boer je administratie nog bijgewerkt krijgen als je tijdens het seizoen je vrijstelling verliest en je toch al niet alle kunstmestgiften registreerde?
We merken ook dat er verder de kaart getrokken wordt van de “actieve” landbouwer.
Landbouwers die niet aan die definitie voldoen, zijn dus reeds a priori goed bezig, of hebben geen impact op de Vlaamse waterkwaliteit?
Er is ook geen aandacht gegaan naar andere wetgeving. Er werd geen link gemaakt met het PAS, het luchtbeleidsplan of de uitkoopregeling. Landbouwers die hun vergunning afloopt in 2030 en deze niet wensen te vernieuwen, en dus wensen te stoppen, zien zich geconfronteerd met het feit dat mesttoediening via sleepslangtechniek niet langer toegelaten zal zijn vanaf 2028 en nu al niet meer toegelaten is op grasland. Nochtans blijkt uit een recente studie van Wageningen University Research dat dit een gunstig effect heeft op de bodem en het bodemleven, dit in tegenstelling met mestinjectie. Bovendien leidt mestinjectie in weiden tot een hoger gebruik van fytomiddelen. Er had op zijn minst een overgangsperiode mogen voorzien worden, immers, loonwerkers zullen voor 2 jaar niet investeren in bijkomende capaciteit waarbij er tijdens het bemestingsseizoen nog meer tijdsdruk bij landbouwer en loonwerker zal ontstaan waardoor ook het risico op fouten zal vergroten.
Het uitrijden van eigen mest naar eigen percelen zal vanaf 1 juli ook met AGR-GPS moeten gebeuren. De meeste mest die tussen 1 juli en 1 augustus nog uitgespreid wordt is op grasland, en laat nu net in grasland de gemiddelde nitraatresidumeting uitkomen op 33 kg nitraatstikstof per ha. De toegevoegde waarde hiervan is ons een raadsel, maar het was opgenomen in het akkoord tussen de landbouworganisaties en de milieuorganisaties. In datzelfde akkoord was echter ook opgenomen dat de bodembedekking zou overgenomen worden uit het GLB. Hierover vinden we geen woord terug. De moeilijke vanggewasregeling uit MAP6 blijft dus gewoon verder lopen. Veel beslissingen worden doorgeschoven naar de Vlaamse regering, voor hoeveel voldongen feiten zullen we nog gesteld worden? Bovendien stellen we ons ook vragen bij de juridisch robuustheid van dit decreet. De MER-procedure is nog niet afgerond, er werd amper overleg gepleegd met Europa en er is geen advies van de raad van state.
Het is ook niet enkel kommer en kwel, omdat we een progressieve organisatie zijn, en steeds het beste voorhebben met de Vlaamse landbouwer willen we zeker ook de positieve punten uit het decreet vernoemen:
- De biosector krijgt de gepaste aandacht met de mogelijkheden om op een ecologische en doordachte manier toch goed te kunnen bemesten.
- Op de beschermingszones is een teelt mogelijk die past binnen de agro-ecologische principes.
- Stalmest, boerderijcompost en de andere compostsoorten worden om hun positieve eigenschappen beter gewaardeerd.
- Tenslotte zijn we heel erg opgetogen dat er vanaf 2026 een nieuwe nitraatresidumeting zal ingevoerd worden, die de foutenmarge drastisch moet verkleinen, maar die ook rekening zal houden met het koolstofgehalte, de bodemsoort en de teelt. De link tussen het koolstofgehalte en het nitraatresidu wordt eindelijk gelegd. Na 25 jaar op deze nagel te blijven kloppen zijn we bij het Vlaams Agrarisch Centrum zeer tevreden dat dit eindelijk gerealiseerd wordt.
website – www.vac.eu
